Biotyzacja jest nowym biotechnologicznym podejściem do uprawy roślin. Polega na inokulacji roślin pożytecznymi mikroorganizmami, takimi jak grzyby czy bakterie, w celu zwiększenia ich wzrostu i tolerancji na stres biotyczny i abiotyczny.
U roślin rosnących w naturalnym środowisku ich rozwój i wzrost jest ściśle uzależniony od towarzyszących im drobnoustrojów. Mykoryza to szczególny, jednak powszechnie występujący w przyrodzie, rodzaj symbiozy. Polega ona na współzależności pomiędzy roślinami i grzybami, opartej na obustronnych korzyściach. Symbiotyczne mikroorganizmy pełnią ważną funkcję w zaopatrywaniu roślin w nutrienty i hormony roślinne oraz chronią je przed patogenami. W zamian za to uzyskują dostęp do związków organicznych wytwarzanych przez rośliny w procesie fotosyntezy.
W wyniku działalności człowieka i prowadzonych zabiegów agrotechnicznych dochodzi do zaburzenia symbiozy, co pociąga za sobą wiele negatywnych skutków m.in. prowadzi do obniżenia jakości i smaku owoców. Ponadto, stosowanie w uprawie rolniczej znacznych ilości przemysłowych środków produkcji (środki ochrony roślin, nawozy mineralne itp.) ma niekorzystny wpływ na środowisko.
Polska jest potentatem w produkcji owoców jagodowych w Unii Europejskiej oraz znaczącym producentem na rynku światowym. Aby umocnić pozycję i zwiększyć konkurencyjność, polscy producenci poszukują nowych metod zwiększających wielkość oraz jakość plonu.
Naprzeciw tym oczekiwaniom wyszli naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, którzy od lat zajmują się badaniem interakcji roślin z mikroorganizmami. Zespół naukowy w składzie prof. dr hab. Katarzyna Turnau z Wydziału Biologii UJ, dr hab. Piotr Rozpądek oraz dr Rafał Ważny z Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ, opracowali technologie biotyzacji do ekologicznej produkcji owoców jagodowych. W skład szczepionek wchodzą wyselekcjonowane w trakcie wieloetapowych badań szczepy mikroorganizmów. Opracowane zostały również podłoża do hodowli najbardziej efektywnych szczepów, podłoża dla roślin inokulowanych oraz proponowany sposób aplikacji szczepionki.
Technologia ma za zadanie zwiększyć efektywność produkcji oraz podnieść walory zdrowotne owoców jagodowych. Ważnym rezultatem jej wdrożenia jest również ograniczenie potrzeby stosowania nawozów i chemicznych środków ochrony roślin. Wiąże się to z redukcją kosztów prowadzonej uprawy, a co najważniejsze ze zmniejszeniem negatywnego oddziaływania na środowisko.
Technologia została przetestowana w warunkach hodowli in vitro oraz hodowli doniczkowych. Obecnie wspólnie z firmą PLANTIN prowadzone jest wdrożenie referencyjne i próba przeskalowania technologii.